Thằn lằn Caiman là một loài bò sát có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Những con thằn lằn này rất thích nước và là những tay bơi cừ khôi. Mặc dù nhỏ hơn đáng kể so với cá sấu caiman nổi tiếng, nhưng chúng có một số điểm tương đồng như vảy dọc theo lưng, đuôi dài đặc trưng và môi trường sống tương tự.

5 điều thú vị về thằn lằn Caiman

• Khi lớn hơn, thằn lằn Caiman sẽ rụng da.
• Loài thằn lằn này có thể phát triển sự gắn bó với chủ nhân của chúng.
• Chúng có họ hàng với loài Tegu.
• Chúng là một loài động vật đẻ trứng.
• Thằn lằn Bắc Caiman có màu sắc rực rỡ.

Tên khoa học của thằn lằn Caiman

Chi khoa học của loài thằn lằn này là Dracaena và đôi khi chúng còn được gọi là thằn lằn Dracaena. Hiện có hai phân loài của thằn lằn Caiman bao gồm: thằn lằn phương Bắc Caiman và thằn lằn Paraguay Caiman. Tên khoa học của thằn lằn Bắc Caiman là Dracaena guianensis, và tên khoa học của thằn lằn Paraguay Caiman là Dracaena paraguayensis. Chúng đều là loài trong họ Teiidae.

Những con thằn lằn này thuộc bộ Squamata và lớp Reptilia. Từ Dracaena có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp drakaina, phiên bản nữ của drakon có nghĩa là “rắn hoặc rồng.” Guianensis có nghĩa là “từ Guiana thuộc Pháp” và theo nghĩa tương tự, Paraguayensis có nghĩa là “từ Paraguay.”

Đặc điểm hình dạng của thằn lằn Caiman

Những con thằn lằn này là loài bò sát khá lớn. Chúng có thể dài từ 2 đến 5 feet và nặng từ 8 đến 12 pound khi trưởng thành hoàn toàn. Những con cái chỉ có chiều dài 4 feet và 10 pound, trong khi những con đực trưởng thành có thể đạt tới kích thước dài 5 feet và 12 pound.

Thằn lằn Caiman này có thân hình dày, chắc nịch và chiếc đuôi dài, phẳng. Bao phủ trên mình thằn lằn là những chiếc vảy lớn có bề ngoài tương tự như vảy trên cá sấu. Tay chân của chúng ngắn nhưng khỏe, cho phép chúng nhanh chóng trốn tránh nguy hiểm.

Chúng có một cái lưỡi chẻ đôi, bộ hàm chắc khỏe, những chiếc răng tròn nhỏ và bộ móng vuốt rất sắc. Chúng sử dụng lưỡi để ngửi và phát hiện thức ăn. Đặc điểm ấn tượng nhất của những con thằn lằn này là mí mắt thứ ba với cơ chế hoạt động như kính bảo hộ giúp chúng nhìn thấy khi bơi dưới nước.

Tùy theo từng phân loài mà màu sắc cơ thể của thằn lằn Caiman có sự khác nhau. Ví dụ: thằn lằn Bắc Caiman thường có màu sắc khá rực rỡ bao gồm thân màu xanh lá cây, đầu màu đỏ hoặc cam và đuôi màu nâu hoặc đen. Tuy nhiên, thằn lằn Caiman Paraguay có tông màu ít sặc sỡ hơn, chẳng hạn như xám hoặc nâu từ đầu đến đuôi. Con đực của giống phương Bắc có xu hướng có đầu rộng hơn và màu đỏ tươi hơn so với con cái.

Đặc điểm hành vi của thằn lằn Caiman

Loài thằn lằn này được mô tả là không có tính xã hội và sống đơn độc. Chúng khá nóng nảy nhưng nhìn chung, chúng không hung dữ và cũng có thể sống hòa thuận với các loài thằn lằn khác.

Những con thằn lằn này rất năng động và có thể chạy, leo trèo và bơi lội cực kỳ giỏi. Chúng dành phần lớn thời gian ở trong hoặc gần nước. Chiếc đuôi dài hỗ trợ chúng bơi lội và có thể được sử dụng để tự vệ trước những kẻ săn mồi.

Vào ban ngày, thằn lằn tìm kiếm thức ăn gần bờ sông, săn mồi dưới nước và tắm nắng trên những cành cây thấp trên mặt nước. Chúng sử dụng nước như một lối thoát hiểm nhanh chóng khi gặp nguy hiểm, chỉ cần lao xuống sông từ những cành cây mà chúng dựa vào và bơi đi. Vào ban đêm, chúng ngủ trong bụi rậm hoặc cây cối để trốn khỏi các mối đe dọa tiềm tàng. Thằn lằn Caiman là loài động vật cực kỳ thông minh.

Môi trường sống của thằn lằn Caiman

Thằn lằn Caiman có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Chúng có thể được tìm thấy ở Bolivia, Brazil, Colombia, Ecuador, Guiana thuộc Pháp, Paraguay và Peru.

Những con thằn lằn này thuộc loại lưỡng cư, có nghĩa là chúng phải có cả môi trường sống trên cạn và dưới nước. Những sinh vật máu lạnh này cư trú ở những vùng có khí hậu ấm áp. Chúng sống chủ yếu trong rừng, đất ngập nước, rừng ngập nước, savan và thường xuyên cư trú ở các vùng của lưu vực sông Amazon.

Thằn lằn Caiman ăn gì?

Chế độ ăn chính của thằn lằn bao gồm ốc, cá bò và trai nước ngọt. Chúng có thể dễ dàng nghiền nát vỏ ốc bằng cách sử dụng bộ hàm khỏe mạnh và những chiếc răng chắc khỏe của mình. Trong nhiều trường hợp, chúng cũng săn mồi cả rùa sông Amazon. Ngoài ra, chúng còn ăn côn trùng, cua, cá, động vật lưỡng cư và động vật gặm nhấm. Trong điều kiện nuôi nhốt, những con thằn lằn này cũng được cho ăn dế và giun.

Thằn lằn Caiman và những mối đe dọa

Những con thằn lằn này phải đối mặt với các mối đe dọa từ môi trường do phá rừng dẫn đến mất môi trường sống và ô nhiễm do con người gây ra. Trong quá khứ, chúng chủ yếu bị săn bắt để lấy da và bán để buôn bán vật nuôi. Hiện chúng được bảo vệ bởi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES). Tổ chức này nhằm điều chỉnh hoạt động buôn bán và giảm khai thác động vật. Thằn lằn Caiman đã được CITES bảo vệ từ những năm 1970 và được liệt kê trong Phụ lục II.

Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) hiện đã xếp cả hai phân loài của loài thằn lằn này vào danh sách đỏ của IUCN.

Sự sinh sản và vòng đời của thằn lằn Caiman

Hiện nay, hình thức giao phối của những loài bò sát này vẫn chưa được khám phá nhiều ngoài thực tế là chúng giao phối thông qua sinh sản hữu tính. Tuy nhiên, người ta biết rằng thằn lằn Caiman là loài đẻ trứng. Thằn lằn cái đẻ từ 5 – 10 quả trứng trong các lỗ đào dọc theo bờ sông. Sau đó, nó che các lỗ lại để bảo vệ trứng của mình. Trứng ấp khoảng 179 ngày (từ năm đến sáu tháng) trước khi nở.

Thằn lằn con chui ra khỏi vỏ sau khi thời gian ấp trứng kết thúc. Khi mới nở, chúng chỉ dài khoảng 5 inch và sẽ phát triển chiều dài khoảng 2 feet trong vòng năm đầu tiên. Ngay từ khi mới nở, chúng đã tự lập và không nhận bất kỳ sự chăm sóc nào từ cha mẹ. Chỉ vài giờ sau khi rời khỏi trứng, những chú thằn lằn con này có thể đi bộ và bơi lội.

Thằn lằn Caiman thường sống hơn mười năm trong điều kiện nuôi nhốt. Trong môi trường hoang dã, tuổi thọ của chúng được cho là khoảng 10 năm. Loài thằn lằn này dễ bị nhiễm trùng tai và mắt, cũng như nhiễm trùng đường hô hấp và ký sinh trùng. Trong hầu hết các trường hợp, những bệnh này có thể được điều trị bởi bác sĩ thú y.

Quần thể thằn lằn Caiman hiện nay

Mặc dù số lượng dân số chính xác của chúng vẫn chưa được xác định, nhưng vẫn ổn định tại thời điểm này. Loài thằn lằn này vẫn nằm trong danh mục ít quan tâm nhất của IUCN. Theo IUCN, loài thằn lằn Caiman Paraguay hiện đang phổ biến ở Paraguay. Hiện vẫn chưa rõ liệu có con thằn lằn Bắc Caiman nào còn sinh sống ở Guiana thuộc Pháp hay không.

Xem thêm: Tắc kè hoa Brookesia Micra – Loài tắc kè hoa nhỏ nhất thế giới