Chim sẻ vằn hay còn được gọi là chim di vằn là một trong những giống chim sẻ đẹp nhất hiện nay. Những chú chim sẻ này gây ấn tượng với các đốm vằn trên lông, nhìn chẳng khác gì vệt đen trên cơ thể của ngựa vằn. Cũng vì lý do này mà tên tiếng anh của chim sẻ vằn là Zebra Finch.
5 thông tin thú vị về chim sẻ vằn
- Chim sẻ vằn được coi là một sinh vật kiểu mẫu. Các nhà khoa học nghiên cứu chúng để tìm hiểu về hành vi giao phối, tương tác xã hội và âm thanh của các loài chim tương tự.
- Chim sẻ vằn đực có khả năng sáng tác những bài hát độc đáo. Hành vi này thú vị đến mức các nhà khoa học đã nghiên cứu bộ gen của chim sẻ về những tác động của nó trong quá trình phát triển giọng nói của con người. Người ta biết rằng các đột biến trong các gen quan trọng sẽ tạo ra những thay đổi và thậm chí làm suy giảm âm thanh của loài chim.
- Chim sẻ vằn lần đầu tiên được nhà điểu học người Pháp Louis Jean Pierre Vieillot mô tả vào năm 1817.
- Chim sẻ vằn là một trong những loài chim đầu tiên được giải trình tự bộ gen.
- Chim sẻ vằn thể hiện một số khía cạnh giống người một cách đáng ngạc nhiên trong hành vi giao phối của nó.
Chim sẻ vằn sống ở đâu?
Môi trường sống ban đầu của chim sẻ vằn là các savan và đồng cỏ khô ở Úc và Timor (một hòn đảo ở Thái Bình Dương được phân chia giữa Indonesia và Đông Timor).
Chim sẻ vằn có thể xây tổ ở hầu hết mọi nơi, từ cây cối, bụi rậm cho đến các hang ổ. Tổ của chúng thường được làm từ cành cây, lá cây, hay bất cứ sợi len, vải nào mà chúng tìm được.
Đặc điểm ngoại hình và hành vi của chim sẻ vằn
Ngoại hình
Chim sẻ này là một loài chim nhỏ, có chiều dài không quá 4 inch, với thân hình đầy đặn, mỏ ngắn và chân thon.
Chúng có một yếu tố biến đổi giới tính mạnh mẽ trong bộ lông. Chim đực có màu sắc chắp vá khác thường, bao gồm đầu trùm đầu màu xám, đuôi sọc đen và trắng, các mảng màu cam hai bên má và một chiếc mỏ màu đỏ. Trong khi đó, chim cái chỉ có bộ lông màu xám với chiếc mỏ màu cam.
Đôi khi, một đột biến mới sẽ phát sinh và tạo ra các hình thái màu mới. Mặc dù những biến thái màu sắc này khá hiếm trong tự nhiên, nhưng chúng có thể được con người chọn lọc và phổ biến thông qua việc lai tạo liên tiếp đột biến hiếm gặp đó. Qua đó tạo ra sự kết hợp màu sắc bất thường như ngực màu cam, mỏ vàng, má đen hoặc bộ lông toàn màu trắng.
Hành vi
Đời sống xã hội của chim sẻ vằn xoay quanh những đàn lớn khoảng 100 cá thể (hoặc chỉ khoảng 50 con khi đến thời kỳ sinh sản). Những con chim này thực hiện hầu hết các hoạt động săn mồi, nuôi nhốt và rỉa lông khi ở gần các thành viên khác trong đàn. Thỉnh thoảng, chúng đi cùng nhau vài dặm để tìm kiếm thức ăn.
Các đàn cũng có một phạm vi nhà xác định mà từ đó chúng hiếm khi đi lạc lâu. Chim sẻ vằn khá thân thiện và hòa đồng; chúng có khả năng nhận biết và phân biệt các cá thể khác. Đôi khi, chúng cũng sẽ đuổi người ngoài ra khỏi phạm vi nhà của chúng.
Chim sẻ vằn hót có hay không?
Một trong những khía cạnh thú vị nhất của hành vi của chim sẻ vằn là khả năng tạo ra những bài hát hay để thu hút bạn tình của con đực. Chúng học hát từ cha hoặc các con chim đực khác. Sau đó, bắt đầu luyện bài hát trong vài tuần đầu tiên của cuộc đời.
Một nghiên cứu cho thấy chim sẻ vằn đực thậm chí còn hát nhép trong khi ngủ như một cách để nhớ bài hát lâu hơn. Các bài hát được dạy được xem là bản mẫu. Trong quá trình học, chúng sẽ biến đổi bài hát theo cách riêng của mình. Nhờ vậy mà không có hai bài hát nào hoàn toàn giống nhau.
Tạo ra tiếng hót là hành vi dành riêng cho chim sẻ vằn đực. Tuy vậy, cả hai giới đều có thể tạo ra một số âm thanh phức tạp để giao tiếp với nhau.
Chim sẻ vằn ăn gì?
Chim sẻ vằn là loài chim ăn tạp. Khẩu phần ăn của chúng bao gồm các loại hạt, trái cây, rau củ và côn trùng. Chiếc mỏ to nhọn của chúng giúp ích rất nhiều trong việc tách hạt và mổ côn trùng.
Mối đe dọa của chim sẻ vằn
Những loài chim sẻ này hiện được xếp vào danh sách các loài ít được quan tâm nhất bởi Sách đỏ IUCN. Bên cạnh những kẻ thù tự nhiên và dịch bệnh, loài này hiện không bị đe dọa bởi hoạt động của con người.
Chim sẻ vằn là con mồi của thú có túi, rắn và chim săn mồi. Đối với những chiếc ổ xây thấp, chứng chim non rất dễ bị lũ chuột ăn trộm.
Quá trình sinh sản, vòng đời và tuổi thọ của chim sẻ vằn
Những con chim sẻ này có một chiến lược sinh sản rất linh hoạt. Thay vì một mùa giao phối xác định, loài chim này sẽ đợi cho đến khi có một lượng mưa đáng kể để bắt đầu quá trình giao phối.
Chim sẻ đực sẽ thực hiện một điệu nhảy phức tạp và một bài hát để tán tỉnh chim cái. Chim sẻ hình thành mối liên kết một vợ một chồng suốt đời, nhưng dựa trên phân tích DNA, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chúng cũng có hành vi ngoại tình.
Sau khi giao phối, chim sẻ sẽ bắt đầu xây tổ để nó có thể đẻ 4 đến 6 quả trứng trong khoảng thời gian vài ngày. Con đực có nhiệm vụ canh giữ tổ, trong khi con cái ấp trứng.
Sau khi trứng nở hai tuần sau, chim con có bộ lông màu xám đơn giản giống mẹ. Cả bố và mẹ sẽ thay phiên nhau ngồi trên ổ và cho chim non ăn. Chim con sẽ bắt đầu bay lần đầu tiên sau ba tuần, nhưng phải hai tuần nữa chúng mới hoàn toàn độc lập với bố mẹ. Khi tất cả chim con đã rời tổ, chim bố mẹ có thể đẻ một lứa trứng khác.
Những con chim sẻ này có tuổi thọ tương đối ngắn, trung bình khoảng hai đến ba năm. Vì bị ăn thịt, bệnh tật hoặc tai nạn, rất nhiều cá thể trong số chúng chết trong năm đầu tiên của cuộc đời. Tuy nhiên, khi chúng được con người chăm sóc, tuổi thọ trung bình là 5 đến 7 năm.
Trên đây là toàn bộ thông tin thú vị về loài chim sẻ vằn (Zebra Finch) mà bài viết đã tổng hợp và gửi đến bạn. Hy vọng qua những chia sẻ trên, bạn đã biết thêm nhiều điều thú vị về loài chim đặc biệt này!
