Ốc gạo, một loại hải sản quen thuộc, đã trở thành một món ăn ưa thích của nhiều người. Với vị ngon độc đáo và hương vị tươi mát, ốc gạo không chỉ làm thỏa mãn vị giác mà còn mang lại những trải nghiệm ẩm thực đặc biệt. Hãy cùng tôi khám phá thêm về ốc gạo và các món ngon từ loại hải sản này.
Ốc gạo là ốc gì?
Ốc gạo là loài ốc chủ yếu phân bố chủ yếu trong các vùng nước lợ. Với kích thước thường bằng đầu ngón tay, ốc gạo có vỏ ngoài màu trắng xanh, hình dạng xoắn vòng và có một phần chóp nhọn ở phía sau, khi trưởng thành, kích thước của chúng tương đương với hột mít.
Ốc gạo khi còn nhỏ mang trên mình vỏ ốc với màu sắc đa dạng, vỏ trơn mượt, lấp lánh và có sự kết hợp giữa màu trắng và hồng.
Khi nước ở trạng thái đứng yên, ốc gạo sẽ lòi ra ngoài để tìm kiếm thức ăn. Tuy nhiên, khi nước chảy, chúng sẽ lùi vào trong vỏ, chui vào đất hoặc cát.
Thịt của ốc gạo có màu trắng đục, dai, giòn, có vị ngọt, béo, thơm và không có tính nhờn. Tháng 5 âm lịch được coi là thời điểm thưởng thức hương vị ngon nhất của ốc gạo.
Ốc gạo sống ở đâu?
Ốc gạo phân bố rộng rãi tại Việt Nam, đặc biệt là trong vùng Đồng Bằng sông Cửu Long. Các địa điểm như cù lao Tân Phong (Tiền Giang), cồn Phú Đa (Chợ Lách, Bến Tre), Sa Đéc (Đồng Tháp) và Cần Thơ cũng là nơi ốc gạo sinh sống.
Trong số các địa điểm nổi tiếng, ốc gạo Phú Đa thuộc xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre là điểm đến không thể bỏ qua.
Ốc gạo cũng tập trung sinh sản tại các lưu vực sông như sông Cồn Bầu, Cồn Tre, Cồn Tròn và Ba Rái. Mùa sinh sản của ốc gạo kéo dài từ tháng 7 năm trước đến tháng 3 hoặc tháng 4 năm sau.
Trong khoảng thời gian này, tháng 7 là tháng sinh sản của ốc gạo, và thu hoạch thường diễn ra vào tháng 4 hoặc tháng 5 năm sau. Những con ốc to, thịt đầy, ngon nhất thường được bắt vào ngày 5 tháng 5 hàng năm. Về cuối mùa, ốc gạo di chuyển dần về phía Nam.
Giá ốc gạo bao nhiêu 1kg?
Giá của ốc gạo thường khá phải chăng, tuy nhiên, giá cả có thể thay đổi tùy thuộc vào thời gian mùa vụ, kích thước của ốc, đơn vị bán và chất lượng sản phẩm. Mặc dù có sự biến động giá cả, tuy nhiên, chênh lệch giữa các mức giá không quá lớn.
Ví dụ, ốc gạo nhỏ thường có giá khoảng 120.000 – 135.000 đồng/kg, trong khi ốc gạo lớn có giá khoảng 140.000 – 160.000 đồng/kg.
Phân biệt ốc gạo và ốc đắng
Ốc đắng có hình dáng tròn và có kích thước thường là đầu ngón tay, đôi khi cũng có thể lớn hơn. Vỏ ngoài của nó có màu nâu đậm, đuôi ốc nhọn và vỏ xoắn nhẹ. Chúng thường sinh sống trong các ao, hồ, sông và rạch, và thường bám vào các thân cây mục nát hoặc dạ cầu để tạo nơi ẩn náu và sinh sản trong mùa mưa.
Ốc đắng có vẻ ngoài giống hệt ốc gạo hoặc một số loại ốc khác có thể được bắt dưới đồng tại các vùng như Hải Dương, Quảng Ninh, tuy nhiên kích thước của chúng nhỏ hơn một chút.
Mặc dù ốc đắng không có hương vị ngon như ốc gạo, nhưng chúng xuất hiện quanh năm với giá cả thường rẻ hơn và phần thịt của ốc cũng dày hơn. Thịt ốc đắng có vị hơi đắng, nhưng khi nhai kỹ, ta sẽ cảm nhận được vị ngọt và thơm hơn.
Cách chọn mua ốc gạo ngon
Để có món ăn ngon từ ốc gạo, việc lựa chọn ốc mua là quan trọng hàng đầu, vì chỉ có ốc tươi ngon và chất lượng mới mang đến những món ăn ngon và dinh dưỡng. Dưới đây là những gợi ý giúp bạn chọn ốc gạo ngon:
- Mùi tự nhiên: Chọn những con ốc gạo có mùi tự nhiên, không có mùi tanh khó chịu. Bạn có thể chạm tay vào phần thịt lồi ra của ốc, nếu các con ốc vẫn rút lại thì chứng tỏ chúng còn sống, đây là cách dễ dàng nhận biết ốc tươi.
- Tránh ốc có mùi hôi: Không chọn những con ốc gạo có mùi hôi lạ, vì đó có thể là ốc đã chết hoặc bị hỏng từ lâu. Ngoài ra, cũng tránh những con ốc nổi trên mặt nước, vì điều này cũng cho thấy chúng không còn tươi ngon.
Ốc gạo làm món gì ngon?
Ốc gạo hấp sả
Bước 1: Chọn nguyên liệu
- 1kg ốc gạo
- 1 nhánh gừng nhỏ
- 6 nhánh sả
- 5 trái ớt hiểm
- 5 lá chanh
- 3 trái tắc
- Gia vị: đường, nước mắm
Bước 2: Sơ chế nguyên liệu
- Rửa sạch ốc gạo theo hướng dẫn.
- Đập dập 5 cây sả. Cắt mỏng 1 cây sả còn lại.
- Gừng cắt lát.
- Lá chanh cắt chỉ.
- Băm nhuyễn ớt.
- Vắt lấy nước cốt tắc từ 2 trái, cắt lát mỏng trái còn lại.
Bước 3: Hấp ốc
- Đặt 5 nhánh sả đã đập dập vào nồi, đổ ốc lên, thêm 1 nửa số gừng cắt lát và 1 chén nước. Bật bếp đun trong khoảng 10 phút cho ốc chín.
Bước 4: Làm nước chấm ốc
- Trong một chén, cho vào 2 muỗng canh đường và gừng còn lại, dùng chày giã nát gừng.
- Tiếp theo, thêm sả cắt lát, ớt, 3 muỗng canh nước mắm, 3 muỗng canh nước ấm, và nước cốt tắc. Khuấy đều cho tất cả các thành phần hòa quyện.
- Cuối cùng, thêm tắc cắt lát và lá chanh vào nước chấm. Kết thúc quá trình làm nước chấm.
Ốc gạo xào sả ớt
Bước 1: Chọn nguyên liệu
- 1kg ốc gạo
- 2 cây sả
- 15g ớt hiểm (băm nhuyễn)
- 15g sa tế
- 1 trái ớt sừng
- 1 củ tỏi
- 1 củ gừng
- Gia vị: nước mắm, hạt nêm, đường, bột ngọt, dầu ăn
Bước 2: Sơ chế nguyên liệu
- Rửa sạch ốc gạo như hướng dẫn trước.
- Bào mỏng phần gốc của 2 cây sả. Cắt khúc và đập dập phần ngọn của sả.
- Gừng cắt sợi mỏng.
- Trái ớt sừng cắt lát.
- Tỏi băm nhuyễn.
Bước 3: Làm sốt xào ốc
- Đặt chảo lên bếp và đổ 2 muỗng dầu ăn vào. Khi dầu nóng, thêm tỏi, ớt sừng, ớt bằm, sa tế, sả bào, và sả cây vào chảo xào thơm. Xào trong khoảng 2 phút.
- Đổ khoảng ½ bát nước vào chảo. Nêm lại gia vị theo khẩu vị của bạn.
Bước 4: Xào ốc
- Đổ hết ốc đã rửa sạch và ráo nước vào chảo. Xào trong khoảng 10 phút cho đến khi nước xào hơi sệt lại.
- Tắt bếp và món ốc gạo xào sả ớt đã hoàn thành. Bạn có thể thưởng thức ngay món ăn này.
Ốc gạo xào dừa
Bước 1: Chọn nguyên liệu
- 1kg ốc gạo
- 4 nhánh sả
- 200g dừa già bào
- Gia vị: dầu ăn, muối, bột nêm
Bước 2: Sơ chế nguyên liệu
- Rửa sạch và ngâm ốc như đã hướng dẫn trước đó.
- Vắt nước cốt từ phần dừa bào.
- Sả cắt lát mỏng phần gốc và cắt khúc, sau đó đập dập.
Bước 3: Xào ốc
- Đặt chảo lên bếp và cho 2 muỗng canh dầu ăn vào. Khi dầu nóng, thêm sả cắt lát vào chảo và phi thơm. Sau đó, tắt bếp.
- Đổ hết ốc đã rửa sạch, sả cắt khúc, nước cốt dừa, và 3 muỗng canh nước sôi vào chảo chứa sả đã phi thơm ở bước trước.
- Bật bếp trở lại và nêm vào chảo ½ muỗng cà phê muối và ½ muỗng cà phê bột nêm. Xào trên bếp trong khoảng 7 phút. Nếu bạn muốn món ăn cay hơn, có thể thêm 1-2 trái ớt sừng vào xào cùng.
Với sự phong phú về hương vị và cách chế biến đa dạng, ốc gạo đã trở thành một món ăn không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam. Từ món hấp, xào cho đến nướng, ốc gạo luôn đem đến những trải nghiệm ẩm thực độc đáo và đầy thú vị. Hãy bắt tay vào thực hiện các công thức ngon miệng và thưởng thức hương vị đặc trưng của ốc gạo ngay hôm nay!
